به نام خداونــــد عشق و سرور

که جان داده ما را و مغزی فکور

که دنیای خود را گلستان کنیم

به نظم و به زیبایی نو ظهـــور

 

ز دیوانــــم اگر سطـــری بخوانی

بخاطــــر آوری دورِ جـــــوانی

به اشعـــارم بدادم طعــم خاصی

که هم شیرین شده هم زعفـرانی

 

هــــذیــــان

پـــرمعماســــت خلقــــت آدم

زن شگفـــت آفریـــنِ آنانســــت

سی و چند سال مکـــر زن دیدم

روحــــم آزرده در شبستانســــت

بیش و کم گر شـود علاقه ی مرد

نازنین زن مریــــد شیطانســـــت

عمــــر مــردان دراز بادا بــــاد

تا نبینی زنــــــی پریشانســــــت

گر چه زن دلـــربا ترین باشـــد

چشــــم شوهـــــر پی رقیبانسـت

این خطا های مرد و زن رمزیست

کاین بشــــر زیر چتــــر حیوانست

دستِ خانم به پیش شوهر نیست

چون خودش حامی فقیرانســـــت

بَــــد به آن مادرِ تبهــــکاری

که جگر گوشه اش گرانجانســــت

گفتـم از زن ولی نگفتـــن بــِــه

چونکه گوشش به ســاز یارانســت

چون شـــــود فکـــر مادر آلوده

دخترش خودنمــای اعیانســـــت

علـــم و دانش برای خاله زنـــان

بـادِ بیهــــوده ای در انبانســــت

راز خود گفتــــه ای اگــر بر زن

پخش آن همچـو دود قلیانســــت

خوش زبان باش و گوش بر فرمان

گر چــــه دورت پر از پریانســـت

لحن زن ناز و رمــز و آمالست

گر نفهمــی ، شروع پایانســـــت

زن اگر دشمن خـــــدا باشد

شوهرش در قفــــا نگهبانســـت

زن و مردی که بیقـرار همند

شک ممتد شکستِ پیمانســــت

شادی زن چــراغ پر نوریست

که به هر مامنــی فروزانســـــت

روبهـــان از زنان بگیرند پنـد

گر خروسی به کنـج دالانســــت

گر زنی مقتـــدر شد و مغرور

شوهری کردنش نه آسانســـــت

زن شَود چون درخت پر میوه

گر که رشدش به جهدِ دهقانست

مرحبا بر زنی که دلبنـد است

استخواندار و اهل ایمانســـــت

چهــره ی زن بود پر از جذبه

عین گل زینت گلستانســــــت

بازبنشستـــگان دیروزی

بیمشان از حضـــور مهمانست

روح بیمار این پرستــاران

مرهمی بهــــر دردمندانســت

دست و پا قاچ قاچِ محرومان

پنجه تا مچ درون سیمانســـت

جهد راننده جان نثــار همه

روز و شب در خمِ بیابانســــت

متشنج ســرای دانشجــــو

ابتــــدایی و نابســـامانســـت

درس و حرفـه ، مقـــــامِ استادی

گشتــه کمرنگ و رو به نقصانســت

جــای سازنـــــدگی و آبــــادی

منقل دود و دم دُر افشانســـت

خوش نشینان ، مقیمِ دخمه شدند

خانه دارد هر آنکه سلطانســـــــت

مجریان - یاوران ، بخوابِ خوشنـد

نوش دارو به دست ایشانســــــت

کودکان را به هیـــچ نشمــــارید

آفت از ریشــــــــه راه درمـانست

مرکــــز علــــم و دانش و بینش

صحنه ی اقتــــدار و جولانســـت

این پروســـتات و دردِ مثــــــانه

هدیه ای بِهـــــرِ سالمندانســــت

تا نیفتــــاده ای به دردِســرش

دکتـــرِ خوب ، خوبِ خوبانست

مدرک علمـــی و نتایـــــج آن

واجدیــن کم بقیه بطلانســـت

زن نــدارد ابائـــی از پرســـش

چون مرامش قبول و کتمانسـت

علــت فقــــر و قرض و بیکاری

پست عالی به دست نادانســـت

بوده مهمان حبیب و حال غریب

لقمه خوردن به شکل پنهانسـت

رونـــق کاری و تلاشِ معـــاش

سخت و مشکل به مرز بحرانست

آنکه جان کنده بلکه جان بخشد

حالیـــا از وطـن گریزانســــت

آن کلیـــدی که وا نشد قفلش

یادگاری به صـــدر اذهانســـت

گر شود صلـــح جاودانه عیــــان

روز و شب در جهان چراغانسـت

ای خــــدا طاقتی نمانــــده دگر

خنده رویا و دیــده گریانســـت

رخوت من ، کمیِ قوت و غـذاست

بحث مرشد گناه و جبرانســــت

کار و کسبم ز سردی منجمد است

سُنبه در دست رشوه خوارانست

با حقیقت اگر کنــــــار آییــــم

دید چشمانمان دو چندانســـت

عاقبت زنـــدگی ز هـم پاشــــد

ظالم از کرده اش پشیمانســـت

خیرِ مردم بخواه و خدمت خلق

این همان اصل دین و ایمانست

بــــاده آورده با خودش ساقـی

مِی بدینگونه لذتِ جانســـــت

سحـری خوردنم چو ملغــا شد

معده ام زیر زخم سوهانســـت

دست من مانـده در ته جیبــم

آن طرف حظِ سکـه دارانســت

ای که ترسی ز مرگ و روز جزا

قبـر ما سر سرای مورانســــت

خرمی بـود و جشــن و شادابی

بزم امــروزه دردِ دندانســـــت

زیر و رو گـر شود همه عالـــم

ضربه بر دوش مستمندانســـت

مردمی - همدمی ، نسیم خوش است

بادِ در هم وزیــــده طوفانســــت

شــــوق ما شاهــــد درونی ماست

جلوه اش رنگ و روی خندانســــت

ملتــی با خـــــدا و میهــن دوست

جانشــان وقفِ خاک ایرانســــــت

آه مظلـــــــوم ، دردِ پنهانیســـــت

کـوره با یک جرقـه سوزانســـــت

روزه دارم ز فـــــرطِ نــــــاداری

این عبـــادت خلافِ قرآنســــــت

ای که گوشَت رســـــد به سقفِ صدا

همتی گـر رضــــا و امکانســــت

وایِ من از جهـــاد و داراییست

باغکــم تا ابــــد گروگانســـــت

جانیم مجــــــــری قــــوی دانم

اجــل آمــــاده فراخوانســــــت

دلگشـا نیست خانـه ی پـــــدری

چون جدایی عذاب وجدانســـــت

آن حریصی که دل به دنیـــا بست

خود نداند ، اسیــــر زندانســــت

مرد ، چون آهنست و زن شیشـــه

جفت و جورش به سوی کیهانست

گر بدانی که خاک وارثِ توســـت

طاق کســـری و خیمه یکسانست

پاسبـان شریــــف و با همـــت

کوششش حفـظ شهرونداســــت

ترکِ فامیل در سنیــن نـود

زخمِ شمشیر و تیغ برانســت

خیــــرِ دنیـا ندیده ام هرگـــز

رزقِ یومیـه ام ، کمـــاکانســـت

دیــــده ام آشنــای گلهــا بود

چشــم تارم خجل ز الوانســــت

مضطــــر است این روانِ بیتابم

رفتنــــش از تنــم نمایانســـت

نصب متـرو ز مشهد آموزیم

فخـرِ ما -  اسنپ سپاهانســـت

اصفهان یک بهشتِ رویاییست

بار و برگش خوراک و درمانسـت

هرگز از اصفهــــان نگردم دور

اصفهــــان ، شهــرِ شادمانانست

اصفهـــــانی و خوش زبانیِ او

این همان ، لهجـه ی شَهیرانست

اصفهــان شهره ی جهان باشد

قدمتش ثبـت روزگارانســـــت

سورِ مهمــانِ خوش قدم دانی

گزِ خوش طعم و نان و بریانست

گــر به فکــــرِ خریــــدِ دارویــی

راهِ کوتـه به ســـوی تهرانســــت

کیست مسئـــولِ آب و نان و هــوا

هر که باشد ، فقط رجـز خوانست

زنـــــده رودی که زنــده پرور بود

آب آن ، گـــرد و خاک و بورانست

گو فراموش گشته شهـــرِ هنـــــر

جای گل ، خار و خس در استانست

گر چنیــــن باشــد و چنیـن ماند

اصفهـان ، حومه ی خراسانست

شیلـــه و پیلــــه گر مدافع توست

عایدت – کوله بارِ بهتانســــت

اگر - دشمن تراشی پیشه ی توست

سهامـت تکه های استخوانســــت

کم فروغســـت چشـم منتظرم

آرزویـــم غروبِ تابانســــــت

از تعصب دلم به تنــگ آمـــد

فتنه ، انکار ِ روح و ریحانســت

با خرافه برون شـــدم از خویش

فکرِ سر خورده رو به عُصیانست

ای که با گریه جان به من دادی

رَدِ خونابــه ام به مژگانســــت

مَحرمَـــم در خفا رقیب منست

فصـلِ تابنده ام زمستانســت

اشتباهی که زود گشتـم دوست

حلقه ای تنگ بر گریبانســـت

حرمت زن کنـار عفـــت اوست

نازنین زن ، غــرورِ مردانست

ای خدائیـــــکه یــــارِ خوبانــــی

رغبتــت رنـــجِ مبتـــلایانســــت

طرحِ بهــداشت با وجوهِ گـزاف

باعــثِ مــرگِ بینــوایانســــت

شـــده کِشتم – ز بی آبی ضــرربار

کنارم کوثر و زمــــــزم روانســـت

بزرگی کن ، ز خود بگذر ، یقین دان

که فـــردایت ، روانـت در امانســت

زِ گوشــــــم رفته هر آهنگ و آواز

شکسته ســاز و لکنت بر زبانســـت

تمامِ هــــای و هـــوها بی ثباتست

بزن مِی ، نشئــه اش تا آسمانســت

شوی از رحمتِ حـق ، دور و مطرود

اگر چشمـــت به مال دیگرانســـت

چنان بی بهره ماندم از خوشی ها

که شرحش خارج از بحث و بیانست

بهشـــت جای بنی آدم نباشـــد

ولی وُســـعِ جنهـــم بیکرانســـت

خدا از خلقتـش گردد پشیمـــان

چو بیند جنگ و خونریزی میانسـت

چو رفتی شانسِ برگشتن نــداری

نه آنجـــا ، پلـه و نه نردبانســــت

چـــو بارِ منتـی ارزان خریـــدی

به هر قیمت ، گمانم بس گرانسـت

بشـــر ذاتـــا طمعکارست و مکار

هدفمنــدانه تیرش در کمانســـت

ز من پرسی اگر حالم چطور است

بگویـــــم همـــدمِ آزادگانســــت

سماور جوش و قوری مملو از چای

کنارم قنــد و لب بــر استکانســت

نگهـدارنده ات ، بذل خداییســـت

پذیرا شــو – اگر آبست و نانســت

سلامت خواهیـت از حق بجـــا آر

اگر چه هیکلت چون قهرمانســـت

زناشویی بُـــود تکلیفِ هر مــــرد

نه در جایی که همچون پادگانسـت

هـوا آلــــــوده و ما نیمه جانیــم

دمی پاکیـــزه ما را ارمغانســـــت

سیاهی لشکـــــرم من اندرین دهر

چه باید ؟ سرورم نامهربانســــــت

غریبــــم در میـــــانِ آشنایـــان

قرارم در سیه چال جهانســـــــت

به رفتن راضی ام هر روز و هر شب

اجل گویی به دوُر گُلـــرُخانســت

توانگــر ها که کمتر با خداینــــد

غرور جمــله – جـای امتنانســـت

بکـــن آزادم ای حامــیِ خلقــت

که روحم در میـــانِ رفتگانســـت

شدم خستـه ، گرایش ها زیادست

قلم کمرنـگ و دستم ناتوانســــت

اگر لفظ و بیانــم مختصــر گشت

روانم خفتـه ، مرگم ناگهانسـت

خـــــدا خود داند و خود پروراند

مبرائیکه حاکــــــم بر زمانست

دیوان خروش

ضیاء نجف آبادی